NRC Next, 14 november 2011
Door: Herien Wensink
(Beoordeling: 5 van de 5 rode bolletjes)

Je kunt drugs nemen, maar je kunt ook de afwas doen.

Het heeft er alle schijn van dat theatermaker Laura van Dolron middenin een heilzaam therapeutisch proces zit. En ook acteur/toneelschrijver Oscar van Woensel moet het nodige zielen onderzoek hebben gedaan – hij kickte recent af van een twintig jaar durende drank- en drugs verslaving.

In Van Dolrons nieuwe voorstelling Wat nodig is delen de twee hun worsteling en hun nieuwe levensinzichten openhartig met hun publiek. Dat is moedig en, voor wie zo’n proces kent, herkenbaar en ontroerend.

In een kaal decor vertellen ze omstebeurt. Van Woensel bijvoorbeeld over bewust iets niet doen. Niet toch dat glas drinken, of een ander zoenen als je dat eigenlijk niet wil; terughouden terwijl het lichaam al vooroverhelt. De storm die inwendig raast als je bewust tracht te stoppen met (slechte) gewoontes, de kalmte die je ervaart als je inderdaad weerstand hebt geboden, het is prachtig beschreven.

Net als de aandoenlijke constatering van Van Woensel dat er grote vrijheid schuilt in discipline. Tegenover zijn wilde leven van voorheen plaats hij de ontdekking van een nieuw soort genot. “Ik reisde de wereld over, blijkt dat ik acht uur slaap nodig heb.” Of: “Je kunt ook de afwas doen.”

De boodschap: echt geluk schuilt in zorg voor jezelf. Stil zijn in plaats van altijd maar praten. Voelen in plaats van denken. En luisteren naar je lichaam. Van Dolron en Van Woensel vragen zelf het publiek daarbij stil te staan. Bewust ademen, je lichaam ervaren; het is een vreemde gewaarwording in een theaterzaal.

In Wat nodig is komen inzichten langs die loze, Happinez-achtige clichés kunnen lijken, maar die betekenis krijgen voor wie de processen kent waar ze de uitkomst van zijn. Dat draagt risico in zich: hoeveel toeschouwers zullen zich erin herkennen?

Van Dolron probeert in de voorstelling te leven ‘in het nu’. Ze brengt het tempo terug, praat weifelend en zacht, ademt diept, zwijgt ook veel. En brengt haar publiek langzaam in dezelfde stemming.

Het is bijna magisch, maar Van Dolron weet dat gevoel daadwerkelijk op haar toeschouwers over te brengen. In elk geval voor even.
In elk geval bij één.